De Lutte: Twentse toppen in het sagenland

Een wandeling van 9,4 kilometer door het land van de hellehond. Een ronde over Twentse toppen en door een glooiend landschap, waar sagen en legendes nog springlevend zijn.

Twentse bergtoppen in het land sagen en legendes

Maak wandelend kennis met de Twentse volksverhalen



Een wandelroute door het land van de Hellehond, waar sagen en legendes springlevend zijn. In 9,4 kilometer wandel je over het Peulkespad – de Dodenweg – en loop je over de Loabult met de galg en het vrömdenkerkhof. Je maakt een stop bij de Sproakstee, een eeuwenoude vergaderplek, vergaapt je aan de mooie en vaak historische erven. De ronde gaat over drie Twentse toppen, de Paasberg, de Hakenberg en de Loabult en door het dal van de Groene hel en het Duivendal. Geniet van eindeloze uitzichten en probeer je een voorstelling te maken van de oude volksverhalen over de hellehond, want die speelde in het vroegere leven in dit boerenland een prominente rol en werd vooral veel gezien in het Duivendal en rondom de Paasberg op grijze en donkere dagen. Spannend!

De Paasberg en de Groene Hel

Het oorspronkelijke erf aan de voet van de Hakenberg

Boerenerf aan de voet van de Paasberg

De HEllehond

In Oud- Germaanse mythologie komt de Hellehond voor als metgezel van de God Wodan, de leider van het dodenleger. De hellehond was pikzwart met grote spitse oren. Met name in de buurt van de Paasberg en het Duivendal werd de hond gezien. Maar ook op het Lutters kerkhof. De hond stond symbool voor onheil, een aanstaand sterfgeval. Ooit werd een boer aangevallen door de hond, hij overleefde het. De dag erna werd de boer ziek met zweren en bulten. Hij stierf.”

Gea Bisschop

Dit kom je tegen op je pad…

Deze route loop je voor het mooie glooiende landschap en de prachtige boerenerven. Je loopt over toppen en door dalen in het Twentse sagenland. Probeer je tijdens de ronde eens levendig voor te stellen hoe het hier in vroeger tijden moet zijn geweest. Laat de fantasie de vrije loop en wandel in een fijn tempo over de lange paden en smalle bospaden. Dit is oale groond en het land van de Hellehond. Boordevol geschiedenis, bijzondere volksverhalen en ook gewoon een prachtig landschap. Dit kom je tegen op je pad.

Via deze weg werden vroeger de zandsteen blokken voor de bouw van de kerk in Oldenzaal vervoerd. Een ‘hels karwei’ om vanuit het dal met de ossenwagens hier omhoog te klimmen.

Het monument van de hel

De Hellehond liet zich vooral horen met angstaanjagend gehuil in het gebied rondom het Duivendal en de Paasberg. Wie hier de Hellehond tegenkwam op zijn pad was ten dode opgeschreven.

De Paasberg en groene hel

Een Oostenrijks chalet uit het textielverleden. Op deze berg bouwde familie Blijdenstein een theekoepel en park. Later werd het houten chalet geplaatst.

Villa op de Hakenberg

Rondwandeling van 9,4 km over het de bergtoppen bij De Lutte

Rondwandeling door het Twentse sagenland

Op een grijze dag, zoals vandaag is het niet moeilijk voor te stellen dat dit gebied het toneel is van oeroude sagen en legendes. De rondwandeling gaat over Twentse toppen en door dalen in een glooiend landschap met verspreide boerenhuizen in de velden en tussen de bossen. Hond Elsa en ik wandelen over paden die er al eeuwenlang lopen. We lopen naar de top van de Paasberg, waar we on-Nederlands ver kijken en dalen af in het dal van de Groene hel. Dit is het land van de hellehond, die zich vooral op grijze en donkere dagen laat zien. Zoals vandaag…

0 meter

Top De Lutte bij het erf de Boerrichter

De Boerrichter is het startpunt van onze wandeling. Dit historische erf heeft ook nu nog een belangrijke dorpsfunctie met een visitor centre en bieb. Vroeger was dit het huis van de boerrichter, één van de rechters in de marke De Lutte. Hij mocht straffen toekennen aan de boeren in de marke (gemeente), die zich niet aan de afspraken hielden. Een wandeling met historie dus. Elsa en ik gaan van start in de richting van het Peulkespad.

620 meter

Over het Peulkespad naar De Sproakstee

Het Peulkespad is de eeuwenoude lijkenweg, want over deze weg werden de overledenen vervoerd naar hun laatste rustplaats. Over deze weg zijn bijzondere volksvertellingen. Het is een nu een fiets/wandelpad en gaat langs camping de Sproakstee, waar een stenenkring het bewijs is van een middeleeuwse vergaderplaats van de markeboeren. Genoeg geschiedenis in de eerste 600 meter!

1 kilometer

Langs het bijzondere erf over de velden

Het is de paden op en de lanen in. Het Peulkespad laten we achter ons om vervolgens tussen de velden door in de richting van de Paasberg te wandelen. Het eerste erf op de route is met veel aandacht aangekleed met van alles en nog wat. Van paspoppen tot oude blikken en potten. Ik hou ervan! Echt heel leuk gedaan. Kijk eens hoe mooi dit erf hier eigenlijk ligt. We vervolgen onze route tussen de glooiende velden.

2,7 kilometer

De top van de Paasberg – 80 m

Het is bijna heuvelachtig en het wandel/fietspad kronkelt zich een weg richting de Paasberg. Als je aan het einde van het pad komt, sta even stil! Wat kun je ver kijken. Dit is de Duivendalweg. In vroeger tijden werd hier de hellehond gezien, tussen het dal en de Paasberg. Wij gaan verder naar de top van de Paasberg en om daar te komen maken we een klein ommetje. Het is het waard! Er staat een pauzebankje om van het eindeloze uitzicht te genieten. Of van de rust.

3 kilometer

Van de Groene hel langs de erven

Vanaf de top van de Paasberg kijk ik uit op de Groene Hel. Het land van de Hellehond. Ik kan me voorstellen dat dit in vroeger tijden behoorlijk verlaten moet zijn geweest, zo tussen de bossen. De Groene hel is een groene vlakte en blijkbaar in die tijd dan ook al een open plek. Hier ontspringen bronnen en het is ook flink nat op het wandelpad. De waterstromen banen zich een weg naar beneden. Zo zijn ook de wandelpaden in vroeger tijden ontstaan.

4,5 kilometer

Aan de voet van de Hakenberg – 54 m

Na het geploeter door de modder kom ik uit op een asfaltweg. Het is maar een klein stukje met nauwelijks verkeer. Al snel slaan we af een zandpad in. Elsa en ik wandelen van de Paasberg naar de Hakenberg. Op de smalle paden rondom de Hakenberg is het ploeteren en glijden door de modder. De villa op de Hakenberg is een chalet in Oostenrijkse stijl, oorspronkelijk van de Blijdenstein textielfamilie.

7 kilometer

Door het Duivendal naar de Hel

Na het extra rondje om de Hakenberg laten we de berg achter ons als we door de witte hekjes lopen. De route gaat verder aan de zijkant van de weide. Als het erg nat is, kun je uitwijken naar de rustige asfaltweg, die parallel loopt. Onze ronde gaat naar het Duivendal en het ravijn(tje) de Grote Hel. Hier staat het monument van de Hel. Een herinnering aan het vervoeren van zandsteen vanuit Bad Bentheim – een hels karwei

8,6 kilometer

De Loabult – 62 m en het vrömdenkerkhof

Nog een stukje asfalt op deze route en dan steken we alweer een zandpad in richting de Loabult, ofwel hoogte met bos. Het pad wat langs de boerderij loopt is kleddernat en stinkt ‘als hel’. Het is een mengsel van koeienpoep en blubber. De Loabult ligt midden in het – nu – kletsnatte bos. De galg is van z’n stokje gegaan, maar het geeft de historie van dit gebied en het vrömdenkerkhof weer.

9,2 kilometer

Koffie en taart…hallelujah

We lopen de bult met bomen af, de Loabult af en volgen het Peulkespad tot de grote weg. Hier is een horeca gelegenheid waar je koffie en taart kunt kopen. Het wordt aangeprezen door Maria in haar kapel. Moet goed zijn dus, helaas heeft Maria de deur vandaag op slot. Geen taart voor mij, helaas!

9,4 kilometer

TOP De Lutte – De boerrichter

Door naar het startpunt, de Boerrichter. De teller staat op 9,4 kilometer. Iets meer dan vooraf bedacht, maar soms loop je gewoon de kilometers heerlijk weg, terwijl van je de omgeving geniet. Leuke ronde en met een beetje fantasie waan je je in vroeger tijden.

Gewoon praktisch

De route info voor je op rij

De lokatie

Navigeer naar de juiste lokatie:

Overijssel, Twente, De Lutte

Startpunt: TOP De Lutte (tourist office)

De wandelronde

Rondwandeling: 9,4 km
Natuur: grotendeel onverhard
Niet rolstoeltoegankelijk
Honden aan de lijn
Koffie en toilet bij TOP De Lutte

Met handig GPX bestand

Handig om te weten

Nat, nat… rondom de Paaschberg kiezen waterstromen de kortste weg over het wandelpad bij veel regen.

Bij TOP De Lutte kun je een kopje koffie drinken en is een toilet. In het centrum van De Lutte zijn horecagelegenheden. Of maak een koffiestop bij het Peulkespad.

Dit is een minder druk bezochte ronde. Bij de Hakenberg is het meestal in de weekenden niet te druk.

Wow! In het Noordoosten van Twente is meer te wandelen

14 april 2025

Ootmarsum: Lente op het Springendal

3 april 2025

Denekamp, de belevingstocht bij Singraven

12 februari 2025

Kloosterhaar: Over de paden van de Engbertsdijkvenen

Gea
Gea is tekstschrijver en beelddenker. Gek op honden en paarden. Fanatiek wandelaar van niet te grote tochten, vooral in het Twentse land en nét over de landsgrenzen. Wandelingen met een verhaal en de WOW factor… Gea gaat ernaar op zoek en maakt ze levend in haar blogs.